Aile Terapisi Nedir?
Aile Terapisi Nedir?
Aile terapisi, aileye ruhsal problemlerini çözmek amacıyla uygulanan bir psikolojik yöntemdir. Ailenin sadece tek bir ferdini etkilemiş gibi görünen bazı rahatsızlıkların kökleri, genellikle aile içerisindeki bilinçdışı çatışmalara dayanır veya bu çatışmalar tarafından güçlendirilir.
Aile terapisti, bu gizli çatışmaların gün yüzüne çıkartılmasına ve bunların çözülmesine yardımcı olur. Ayrıca aile bireylerinin birbirlerine karşı açık olmaları ve birbirlerine saygı duymaları konusunda onlara destek olur.
Aile terapisinin kökleri, 1950’li yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde yürütülen çalışmalara dayanır. Sosyal Hizmet Uzmanları, daha o tarihlerde danışanların çoğu problemlerinin aile kavramı dahilinde değerlendirilmesi ve dikkate alınması gerektiğini fark etmişlerdir.
Çünkü bir insanın sağlık ve ruhsal gelişiminde, öncelikli olarak ailesinin ve ardından sosyal çevresinin büyük etkisi bulunmaktadır. Bunun sonucunda bazı uzmanlar, aileyi de danışma görüşmelerine çağırmaya ve onları da psikoterapi süreçlerine dahil etmeye başlamışlardır.
Aile terapisi uygulamalarından, bağımsız bir psikoterapi yöntemi olan sistemik terapi geliştirilmiştir. Aile terapisi ile sistemik terapi yöntemlerinin birbirleriyle çok yakın ilişki içerisinde olmaları nedeniyle, aile terapistleri aynı zamanda sistemik terapi eğitimi de alırlar.
Ancak aile terapisi, herhangi bir terapi şekline bağlı değildir. Aynı zamanda, bilişsel davranışçı terapistleri, davranış terapistleri, logoterapistler, varoluşçu ve dinamik yönelimli (psikanalitik psikoterapi) terapistleri de aile terapisi hizmetleri sunmaktadırlar.
Terapist, danışanın iyileşme sürecinde rol oynayan herkesi, aile terapisine dahil eder. Dar anlamda, odak noktası sadece aile değildir. Aile terapisinde aile terimi, örneğin Patchwork-Family gibi, farklı yöntemlerle oluşturulan grupları da kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
Aile Terapisi Ne Zaman Yapılmalıdır?
Aile terapisi, genellikle bir kişinin sorunlarının doğrudan ailesiyle ilgili olması durumunda kullanılır. Özellikle, çocuklarda ve ergenlik dönemindeki gençlerde, ailenin de terapiye dahil edilmesi önemlidir.
Ailenin çocukların gelişimi üzerinde etkisi çok önemlidir. Çocuklarda ve ergenlik dönemindeki gençlerde görülen ruhsal bozukluklar, bozulmuş aile düzeni ve sistemlerinden kaynaklanabilmektedir. Örneğin, yemek yeme bozukluğu rahatsızlığı olan gençlerin büyük bir çoğunluğunun, kendi anne ve babalarında da yemek yeme sorunları, vücut formlarına aşırı önem verme veya yüksek performans gösterme saplantıları olabilmektedir.
Ancak terapinin amacı, problemlerin asıl sorumlusunun aile olduğunu göstermeye çalışmak değildir. Aksine, burada asıl amaç olumsuz etkileşimlerin tespit edilmesi ve çözümlerinin araştırılmasıdır.
Aile terapisi, ailenin mevcut düzenindeki değişikliklerin sorun yaratması durumunda da faydalıdır. Aile terapisti, boşanma durumunda veya ayrılığın ardından aileye yeni bir eşin katılması durumunda aileye yardımcı olur ve destekler. Benzer şekilde aile fertlerinden birinin ölümü de aile içi dengeleri bozabilmektedir.
Aile Terapisinde Ne Yapılıyor?
Aile terapisti, ailenin her bir üyesinin durumu ve duyguları ile ilgilenir. Taraf tutmaz. Bu durum, terapistin bir kişiye ayrıcalık göstermeden, ailenin her bir üyesiyle empati kurmaya çalışması anlamına gelmektedir. Bu sayede terapist, ailenin her bir üyesinin kendi bakış açısını ve gereksinimlerini kendisine yansıtabilmesine imkan sağlar.
Aile terapisindeki ilerleme süreci, farklı terapi yaklaşımları doğrultusunda değişiklik gösterebilmektedir. Farklı ilerleme yöntemlerine rağmen, süreç içerisinde belirli ortak yanlar da bulunmaktadır.
Her bir psikoterapi seansı öncesinde, terapist ile aile üyeleri arasında mutlaka güvene dayanan ilişki ve iletişim sağlanmalıdır. Aile terapisindeki önemli konulardan biri de, kişiler arasındaki iletişimin sağlanmasıdır. Bu kapsamda, istek ve ihtiyaçların tam ve net olarak belirtilmemesi nedeniyle, çoğunlukla yanlış anlama ve yanlış anlaşılma problemleri ortaya çıkmaktadır. Terapinin amacı, mevcut iletişim tipinin değiştirilmesi ve bu sayede aile içerisindeki ilişkilerin geliştirilmesidir.